Stanowisko Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie skargi Sojuszu Lewicy Demokratycznej na uchwałe Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2007 r. w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego tej partii za 2006 r. Warszawa, dnia 23 sierpnia 2007 r.

   PAŃSTWOWA
KOMISJA WYBORCZA
ZKF-413-19/07

Sąd Najwyższy
Izba Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych
Pl. Krasińskich 2/4/6
00-951 Warszawa 41

Dotyczy: Sygn. akt III SW 7/07

Państwowa Komisja Wyborcza, odpowiadając na wezwanie Sądu Najwyższego z dnia 13 sierpnia 2007 r. (data wpływu: 14 sierpnia 2007 r.) do zajęcia stanowiska w sprawie skargi Sojuszu Lewicy Demokratycznej na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2007 r. w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego tej partii za 2006 r., podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w sentencji i uzasadnieniu załączonej uchwały i wnosi o oddalenie przedmiotowej skargi.

Uzasadnienie

Państwowa Komisja Wyborcza w dniu 2 sierpnia 2007 r. podjęła uchwałę o odrzuceniu sprawozdania Sojuszu Lewicy Demokratycznej o źródłach pozyskania środków finansowych w 2006 r., z powodu naruszenia przez Sojusz Lewicy Demokratycznej art. 24 ust 8 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zmianami). Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła, że partia dokonała sprzedaży dwóch samochodów za cenę 21.500,00 zł, a środki pieniężne w ten sposób pozyskane zostały wpłacone do kasy partii, a nie na rachunek bankowy partii i wydatkowane zostały z kasy partii w formie gotówkowej.

Dowód : uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 sierpnia 2007 r.

Fakt ten pozostaje poza sporem i został potwierdzony przez partię w przekazanej Państwowej Komisji Wyborczej „Informacji" z dnia 6 lipca 2007 r., zawierającej wyjaśnienia do sprawozdania o źródłach pozyskania środków finansowych przez partię w 2006 r. Do przedmiotowej „Informacji" zostały załączone umowy sprzedaży wyżej wymienionych ruchomości wraz z dowodami wpłaty do kasy partii środków z tego tytułu pozyskanych.

Dowody: 
1. Sprawozdanie partii za 2006 r.
2. Pismo Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 22 czerwca 2007 r. (znak ZKF-413-19/07).
3. Informacja Sojuszu Lewicy Demokratycznej do sprawozdania za 2006 r. z dnia 6 lipca 2007 r. (znak  L. dz. 1086/2007). 
4. Umowa sprzedaży samochodu z dnia 21.06.2006 r. 
5. Dowód wpłaty KP Nr 8 z dnia 5.07.2006 r.
6. Umowa sprzedaży samochodu z dnia 18.10.2006 r.
7. Dowód wpłaty KP Nr 16 z dnia 18.10.2006 r.

Podkreślić należy, że w dodatkowych wyjaśnieniach, przedstawionych Państwowej Komisji Wyborczej w pismach z dnia 12 lipca 2007 r. oraz z dnia 20 lipca 2007 r., skarbnik Sojuszu Lewicy Demokratycznej poinformował, że środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży samochodów zostały wydatkowane z kasy w obrocie gotówkowym.

Dowody: pismo z dnia 12 lipca 2007 r. oraz pismo z dnia 20 lipca 2007 r.

Na tej podstawie, Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła, że partia pozostawiła poza rachunkiem bankowym kwotę 21.500,00 zł, pochodzącą ze sprzedaży należących do niej składników majątkowych, co stanowi naruszenie art. 24 ust. 8 w związku z art. 24 ust. 4 pkt  3 ustawy o partiach politycznych i tym samym stanowi przesłankę odrzucenia sprawozdania finansowego partii za 2006 r., na podstawie art. 38a ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 3 tejże ustawy.

W ocenie Państwowej Komisji Wyborczej przepis art. 24 ust. 8 ustawy o partiach politycznych powinien być interpretowany w sposób ścisły. Wynika to z użycia w nim wyrazu „jedynie" oraz z zawartego w nim odesłania do art. 26a ustawy. Zatem przepis ten wyraża bezwzględny zakaz gromadzenia środków pieniężnych poza rachunkiem bankowym. Wyjątek w tym względzie stanowią kwoty ze składek członkowskich w wysokości nieprzekraczającej od jednego członka w jednym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę, które mogą być pozostawione w kasie terenowych jednostek organizacyjnych partii - z przeznaczeniem na pokrycie wydatków związanych z bieżącą działalnością partii, na podstawie art. 26a ustawy o partiach politycznych.

Przyjęcie takiej interpretacji art. 24 ust. 8 i art. 26a ustawy o partiach politycznych jest zgodne z zasadą jawności finansowania partii politycznych, sformułowaną w art. 11 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w będących jej realizacją przepisach Rozdziału 4 ustawy o partiach politycznych. W świetle przepisów tejże ustawy oraz wydanych na jej podstawie rozporządzeń Ministra Finansów partia polityczna jest obowiązana przedłożyć Państwowej Komisji Wyborczej wraz z rocznym sprawozdaniem o źródłach pozyskania środków finansowych umowy wszystkich posiadanych rachunków bankowych, wyciągi bankowe prowadzonych rachunków na ostatni dzień okresu sprawozdawczego oraz historię każdego rachunku. Oznacza to pełną jawność obrotu bankowego, natomiast jawność obrotu kasowego jest, w świetle przepisów ustawy, ograniczona. Partia polityczna nie jest obowiązana z mocy prawa do przedłożenia wraz ze sprawozdaniem finansowym dokumentacji dotyczącej obrotu kasowego, a Państwowa Komisja Wyborcza może zażądać tej dokumentacji jedynie na podstawie art. 38a ust. 1 w związku z art. 34a ust. 2 ustawy tj. w razie wątpliwości co do prawidłowości lub rzetelności sprawozdania finansowego, w formie wezwania partii do udzielenia wyjaśnień, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce.

Zdaniem Państwowej Komisji Wyborczej „gromadzenie środków finansowych jedynie na rachunkach bankowych", o czym stanowi art. 24 ust. 8 ustawy o partiach politycznych, nie może być rozumiane - jak podnosi się w skardze - jako „zgromadzenie" środków, czyli ich pozyskanie z darowizn od osób fizycznych, składek członkowskich lub dotacji i subwencji (określane przez skarżącą partię jako „środki finansowe «z zewnątrz»"), lecz oznacza obowiązek odprowadzenia na rachunek bankowy wszystkich środków finansowych, o których mowa w art. 24 ustawy, z jedynym wyjątkiem określonym w art. 26a ustawy. Przyjęcie odmiennej interpretacji mogłoby prowadzić do kwestionowania przez partie polityczne konieczności gromadzenia na rachunkach bankowych także innych przychodów np. pochodzących z działalności własnej, zwłaszcza jeśli te przychody nie wiązałyby się z osiąganiem przez partię zysku, a to kolidowałoby z zasadą jawności finansowania partii politycznych. Przede wszystkim zaś przedstawiona w skardze interpretacja pozostaje w jaskrawej sprzeczności z jednoznacznie brzmiącymi przepisami art. 24 ust. 4 i 8 oraz art. 26a ustawy o partiach politycznych.

Stanowisko skarżącej partii dotyczące nieprawidłowości zastosowania przez Państwową Komisję Wyborczą art. 38a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3 ustawy o partiach politycznych ze względu na zbyt surową sankcję grożącą partii politycznej nie może być uwzględnione, gdyż powyższy przepis nie przewiduje żadnej możliwości odstąpienia od jego zastosowania. Państwowa Komisja Wyborcza jest zobowiązana z mocy prawa do odrzucenia sprawozdania finansowego partii w przypadku stwierdzenia naruszenia art. 24 ust. 8 ustawy bez względu na wysokość kwoty stanowiącej to naruszenie a także jej relację do wysokości otrzymywanej przez partię subwencji.

Należy podkreślić, że zasady działania Państwowej Komisji Wyborczej, zarówno w zakresie badania sprawozdania finansowego, jak w zakresie orzekania o jego przyjęciu, przyjęciu ze wskazaniem uchybień lub odrzuceniu, określa ustawa o partiach politycznych. W przedmiotowej sprawie Państwowa Komisja Wyborcza, działając zgodnie z tymi zasadami i wykorzystując przyznane jej przez ustawodawcę kompetencje, dokonała oceny zgodności z prawem sposobu gromadzenia środków finansowych przez skarżącą partię, a w wyniku stwierdzenia na postawie przedłożonych jej dokumentów naruszenia przepisów ustawy była zobowiązana odrzucić sprawozdanie.

Stanowisko Państwowej Komisji Wyborczej znajduje uzasadnienie w postanowieniach Sądu Najwyższego, wydanych w następujących sprawach: III SW 147/03, III SW 150/03, III SW 152/03, III SW 36/04, III SW 9/05, III SW 15/06, III SW 17/06, III SW 18/06.

W związku z powyższym, Państwowa Komisja Wyborcza wnosi o oddalenie przedmiotowej skargi.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej: Ferdynand Rymarz